header-foto10.png

Emigranten

Emigratie algemeen

Door de jaren heen zijn er Marrumers naar alle windstreken geëmigreerd. De website erfskipterpdoarpen.nl bood veel informatie over emigranten uit Ferwerderadiel. De informatie van deze website is nu opgenomen op hvnf.nl, de website van de historische vereniging Noordoost Friesland.

Naar Argentinië

Door de jaren heen zijn er Marrumers naar alle windstreken geëmigreerd. Niet zo bekend is dat er in de 19e eeuw een emigratiegolf naar Argentinië is geweest. Van 1888 tot 1890 stimuleerde de Argentijnse regering de immigratie door de overtocht per schip te betalen. Circa 4.500 Nederlanders emigreerden, maar het was over het algemeen geen succesverhaal. Veel emigranten verwachtten boer te worden in hun nieuwe thuisland, maar hun bestaan leek soms meer op slavernij. Argenitinië bleek na aankomst in een diepe enomische crisis beland en kon de immigranten geen goed bestaan bieden. Anderzijds was het de bedoeling van de Argentijnse regering geweest om ambachtslieden en vooral boeren aan te trekken, maar de emigratiebemiddelaars waren weinig kieskeurig en zo scheepten vooral arbeidersgezinnen in. De taal was natuurlijk ook een barrière. Ongeveer 25% van de emigranten is later teruggekeerd naar Nederland. Meer informatie vindt u via deze link.

In Marrum geboren waren de volgende emigranten: Pieter Johannes Wiersma en de broers Jan Klazes Visbeek en Renze Klazes Visbeek met echtgenotes en kinderen. Ook hun neven Douwe en Doeye Renzes Visbeek vertrokken. Douwe was getrouwd en had kinderen, Doeye was vrijgezel.

Renze Klazes Visbeek, gehuwd met Grietje Jacobs van Marrum, blijft wonen in de nederzetting waar alle 'Visbeken' aanvankelijk terecht komen: Tres Arroyos. Hij verwerft daar enig aanzien en wordt Don Lorenzo Visbeek genoemd. Van hem is bekend dat hij een brief schreef naar de Nederlandse Gereformeerde Synode met het verzoek om een predikant naar de Nederlandse gemeenschap aldaar te sturen. Dat gebeurde niet. Er komt wel een Engelse predikant, en Renze gaat over naar diens geloofsgemeenschap.

Jan Klazes Visbeek, in Argentinië Juan genoemd, vertrekt uiteindelijk uit Tres Arroyos. Een nazaat van hem, Claudia Patricia Visbeek, heeft het aangrijpende verhaal van de emigratie van haar voorouders opgeschreven. Uiteindelijk slagen Jans kleinzoons erin om in de provincie La Pampa een boerderij te kopen, maar moeten deze wel twee keer betalen! Het verhaal is oorspronkelijk in het Spaans. Marrumonline.nl heeft contact gezocht met de vrijwilligers van erfskipterpdoarpen.nl omdat het verhaal voor beide websites interessant is. Zij hebben gezorgd voor een vertaling naar het Nederlands en het Engels. Klik hier voor de Nederlandse vertaling op de website van de historische vereniging Noordoost Friesland.  

Schipbreuk

Bijzonder is ook het verhaal van Lieuwe Baukes Regnerus en Grietje Gerrits Steen uit Marrum die met hun kinderen onderweg gingen naar Argentinië op het schip de Leerdam. Ook het pasgetrouwde stel Meindert Winkel en Jantje van der Haag uit Marrum was aan boord. Een dag na vertrek kwam de Leerdam in dichte mist in aanvaring met een Engels vrachtschip. Het schip zonk maar alle opvarenden werden gered. Na een lange omweg via Cuxhaven en Hamburg kwamen de schipbreukelingen weer naar huis. De emigratieplannen waren toen voor de meesten definitief van de baan. Over deze gebeurtenis heeft de uit Marrum afkomstige godsdienstonderwijzer P.J. Wierstra enkele tientallen jaren later een verhaal geschreven.Hij heeft er een soort van kerstverhaal van gemaakt en niet de echte naam van Lieuwe Regnerus gebruikt maar het verhaal bevat ook veel feitelijke informatie.


Bokke Bouma

Bokke Bouma, afkomstig uit Marrum, emigreerde in 1920 naar de Verenigde Staten. Dat was op zich niet heel bijzonder, veel meer Marrumers maakten de grote oversteek. Bokke Bouma echter schreef vanuit zijn nieuwe vaderland vele brieven aan de Leeuwarder Courant, die werden opgenomen onder de titel Uit het Verre Westen. Bouma ondertekende de brieven met Een Fries.  De brieven verschenen van 1920 tot 1940. Allerlei onderwerpen kwamen in de brieven aan de orde, van het weer tot de internationale politiek, en hoe het leven in Amerika was.

BokkeBoumaschrijverBrieven-uit-het-Verre-Westen

Bokke Bouma is op 9 oktober 1883 in Marrum geboren als zoon van de boer Tjepke Bokkes Bouma en Berber Kornelis van Dijk. In 1904 trouwde Bokke met Antje Tjeerds de Boer. In 1920 vertrok hij met zijn gezin naar Amerika waar hij zich Bert Bouma ging noemen. Hij heeft een aantal jaren in de staat Iowa geboerd. Later woonde hij in Los Angeles, waar hij diverse functies uitgeoefend heeft, onder andere was hij organist. Bouma overleed in december 1954 in Los Angeles.

Ter illustratie hier een link naar een van Bouma's lange brieven, gepubliceerd op 6 november 1920 in de LC: deel 1; deel 2.