De bijzondere geschiedenis van het Tjallingaweeshuis in Westernijtsjerk

een lezing door Titia Jippes-de Boer, georganiseerd door de Plaatselijke Commissie Westernijkerk van Alde Fryske Tsjerken.

Aanvang: 20 uur

Kerk open: 19.30 uur

Entree: € 5 inclusief koffie/thee

Adres: Jepmaloane 2, 9073 TS Marrum (Westernijtsjerk)

Vooraf en na afloop is gelegenheid om de kerk, waarvan het interieur in het najaar van 2016 is opgeknapt, te bekijken. Daarbij is onder andere een bijzondere grafzerk uit omstreeks 1500 gevonden.

(Foto: de huidige boerderij Tjallingastate)

Het Tjallingaweeshuis

Bij veel mensen is het onbekend dat er meer dan 300 jaar lang wezen werden opgevangen op de boerderij Tjallingastate in Westernijtsjerk bij Marrum. Op 2 april 1541, dus vorig jaar 475 jaar geleden, legde het kinderloze echtpaar Sjoerd van Andla en Kinsck van Ropta in een donatiebrief de stichting van het weeshuis vast. Het echtpaar woonde op Papingastate bij Weidum; Kisck van Ropta was afkomstig van Roptastate in Metslawier. Tot de vele bezittingen van Sjoerd en Kinsck hoorde ook het aanzienlijke Tjallinga-goed in Westernijkerk. Sjoerd en Kinsck stonden Tjallingastate af “tot onderholdinge der armen en elendigen weesen en fondlinge”.

De pachters van Tjallingastate werden belast met de zorg voor de wezen.Tot 1887, toen de opvang werd verplaatst naar een tehuis in Huizum, verbleven er wezen op Tjallingastate, in sommige perioden meer dan 12 tegelijk.Het tehuis in Huizum sloot in 1938 waarna de stichting op een andere manier (half)wezen ondersteunde, wat zich later ontwikkelde tot de huidige praktijk dat de stichting Tjallinga Weeshuis projecten steunt die tot doel hebben het leven te verbeteren van jongeren die het maatschappelijk en/of economisch moeilijk hebben. Dit wordt gefinancierd met de inkomsten uit o.a. de verpachte boerderij Tjallinga State.

In de lezing wordt met name ingegaan op de periode van 1541 tot 1887 waarin de wezen in Westernijtsjerk verbleven. Het wel en wee van de oprichters, de wezen, de pachters (binnenvaders en -moeders), en de bestuurders (administratoren) wordt toegelicht tegen de achtergrond van de historische ontwikkelingen, die hun weerslag hadden op het weeshuis. Er zijn een aantal bijzondere verhalen en anekdotes te vertellen, zoals over gebeurtenissen in de 18e eeuw waardoor het voortbestaan van het weeshuis aan een zijden draadje hing, of over hoe bestuurder Bernardus Buma in 1875 de bijnaam'God van Marrum' kreeg. 

Ook kan deze avond de kanonskogel worden bekeken die in de gracht van Tjallingastate gevonden is. Mogelijk is deze afkomstig van de belegering van de Tjallingastins door Saksische soldaten omstreeks 1500. 

Meer informatie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. (Titia Jippes-de Boer) of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. (Lolkje van der Kooi, secretaris Plaatselijke Commissie Alde Fryske Tsjerken).